वडा पाव म्हणजे मुंबईच्या रस्त्यांवर मिळणारा एक प्रसिद्ध आणि चवदार स्नॅक. मुंबईकरांच्या हृदयातील खास जागा पटकावणारा हा वडा पाव आज जगभरात लोकप्रिय झाला आहे. मुंबईचे ‘लोकल बर्गर’ म्हणून ओळखला जाणारा वडा पाव आता केवळ महाराष्ट्रापुरता मर्यादित न राहता जागतिक पातळीवरही पोहोचला आहे. त्यामुळेच दरवर्षी २३ ऑगस्ट रोजी 'जागतिक वडा पाव दिवस' साजरा केला जातो.

वडा पावचा इतिहास

वडा पावचा इतिहास साधारणतः १९६०च्या दशकातला आहे. मुंबईतील एक छोटासा वडापाव स्टॉल चालवणारे अशोक वैद्य यांनी पहिल्यांदा हा स्वादिष्ट खाद्यपदार्थ तयार केला. साधी, परंतु चवदार अशी ही डिश गरमागरम बटाट्याचा वडा, लुसलुशीत पाव, आणि चटणीने सजवलेली असते. कमी खर्चात मिळणारा हा स्नॅक, श्रमिक वर्गासाठी विशेष आवडीचा ठरला.

वडा पावचा प्रसार आणि लोकप्रियता

मुंबईच्या गल्लीबोळातल्या चहाच्या टपऱ्यांपासून ते नामांकित हॉटेलांपर्यंत, वडा पावने आपल्या खास चवीने सर्वत्र लोकांची मने जिंकली आहेत. आज वडा पाव हा फक्त मुंबईचाच नाही तर संपूर्ण भारतातील लोकप्रिय खाद्यपदार्थ बनला आहे. अनेक खाद्यप्रेमींनी या पदार्थाचा आस्वाद घेतला आहे आणि विविध राज्यांमध्येही हा पदार्थ प्रिय झाला आहे.

वडा पावचा जागतिक प्रवास

वडा पाव फक्त भारतातच नाही तर आता परदेशातही लोकप्रिय होऊ लागला आहे. विविध भारतीय रेस्टॉरंट्समध्ये वडा पावची मागणी वाढली आहे आणि परदेशातील लोकांनीही या पदार्थाची चव चाखून पाहिली आहे. यामुळेच ‘वडा पाव’ हा आंतरराष्ट्रीय पातळीवर पोहोचलेला पदार्थ बनला आहे.

जागतिक वडा पाव दिवस का साजरा करावा?

जागतिक वडा पाव दिवस साजरा करणे म्हणजे मुंबईच्या संस्कृतीला, तिथल्या लोकांच्या मेहनतीला, आणि त्यांच्या अनोख्या चवीला मान्यता देणे होय. हा दिवस केवळ खाद्यपदार्थाची आठवण करून देण्याचा नाही तर तो एक सांस्कृतिक वारसा आहे, ज्याने मुंबईचे स्थानिक खाद्यप्रेमींचे मन जिंकले आहे.

नवीन प्रयोग आणि वडापावची प्रगती

कालांतराने वडापावमध्ये विविध नव्या प्रकारचे प्रयोग केले गेले आहेत. काही ठिकाणी चीज वडा पाव, शेजवान वडा पाव, चॉकलेट वडा पावसारखे नवे फ्लेवर्स उपलब्ध आहेत. तसेच, हेल्दी पर्याय म्हणून बेक्ड वडा पाव आणि मल्टीग्रेन पाव वापरून देखील हा पदार्थ तयार केला जात आहे.

जागतिक वडा पाव दिवस म्हणजे मुंबईच्या सांस्कृतिक वारशाचे प्रतीक आहे. या दिवशी प्रत्येकाने वडा पावची आठवण ठेवून या पदार्थाची चव चाखावी, असे आवाहन प्रत्येक मुंबईकराने केले पाहिजे. हा दिवस आपल्या चवदार इतिहासाचा सन्मान आणि पुढील पिढ्यांसाठी या पदार्थाची चव जपून ठेवण्याची एक संधी आहे.